Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахыбраҟны имҩаҧысит Ҭырқәтәылантәи Аҧсны иааны иҟоу ҳџьынџьуаа злахәыз аиҧылара. Аилак ахантәаҩы Баграт Боџьгәуа иазгәеиҭеит, аҳәаанырцәынтәи зҭоурыхтә ҧсадгьыл иаҭааз ҳашьцәа ара рыҟазаара иамоу аҵакы. Ирылацәажәеит арепатриациа иадҳәалаз азҵаарақәа, ҳаимадара арҿиара аусқәа. Аиҧылара аҳәаақәа ирҭагӡаны, аделегациа аиҳабы Феҳми Ӡыба (Алҭын) ҳамҭас ианаршьеит асахьаҭыхҩы Гарри Дочиа иусумҭа. Иара убас, аделегациа алахәцәа аилак анапхгара гәаларшәагас аҳамҭақәа рырҭеит. Ишәгәалаҳаршәоит, арҭ…

Аҭоурыхтә ҧсадгьыл аҭаара аҳәаақәа ирҭагӡаны, Ҭырқәтәылантәи Аҧсныҟа иааз астудентцәа рныҟәарақәа ирыцҵоуп. Иахьа, дара аҭааит аӡиа Риҵа, ааигәа-сигәа иҟоу аҭыҧ ҧшӡарақәа, аӡхыҽҽақәа. Ҳџьынџьуаа ражәақәа рыла, рыҧсадгьыл лабҿаба иахьырбаз ргәы азнарҳаит, рабацәа рабдуцәа ирхыргаз агәаҟра лгәанаршәеит, инарҵауланы еилыркааит рџьынџь дгьыл иамоу аҵакы, знык араҟа аӡы иаҿыхәаз, уи агьама дшатәнатәуа. Аҧсны иаан иҟоуп Диузџьетәи аҳәынҭқарратә университет аҟазара афакультет аҧсуа бызшәеи литературеи рыҟәша астудентцәа.

Ҭырқәтәылантәи зҭоурыхтә ҧсадгьыл аҟны зыҧсшьарамшқәа зхызго ҳџьынџьуаа аҭааит Афон Ҿыц ақалақь. Диузџьетәи аҳәынҭқарратә университет аҟазара афакультет аҧсуа бызшәеи алитературеи рыҟәша аҟны аҵара зҵо астудентцәа, иара убас урҭ рҭаацәа, алшара рыман иџьашьахәу, иблахкыгоу ақалақь аҭоурыхтә ҭыҧ ҧшӡақәа рбара, ҳәарада Афонҿыцтәи аҳаҧы убрахь иналаҵаны. Ҳашьцәа ирбаз-ираҳаз акыр гәахәала ирыдыркылеит, Афон Ҿыц ақалақь акультуратә ҭынха абеиара ихнамхырц залымшеит. Иааиуа амшқәа рзы ҳџьынџьуаа ирзыҧшуп…

Ԥхынгәымза 25 рзы, Ҭырқәтәылатәи Ареспублика аҟынтә рҭоурыхтә ҧсадгьыл иаҭааит Диузџьетәи аҳәынҭқарратә университет аҟазара афакультет аҧсуа бызшәеи алитературеи рыҟәша астудентцәа. Ҳџынџьуаа ара рыҟазаара иалагӡаны иазгәаҭоуп Аҧсны аҭоурых, акультура, аҵас-ақьабз еиҳа инарҭбааны аилкаара, иара убас аҧсуа жәлар рынхара-рыбзазара лабҿаба абара. Арахь иааз астудентцәа ирыцуп рҭаацәа. Даара гәахәарыла иҳадаҳкылоит аҳәаанырцә инхо ҳџьынџьуаа рҭоурыхтә ҧсадгьыл иахьаҭааз, агәыӷрагьы ҳамоуп урҭ араҟа рыҧсшьарамшқәа бзианы ирхыргап ҳәа.…

Сҭампыл ақалақь аҟны имҩаҧысит Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахантәаҩы иабжьгаҩ Вадим Ҳаразиеи, аилак аиҿкаара-азинтә усбарҭа аиҳабы Аслан Сангәлиеи, Кавказтәи акультуратә центрқәа Рфедерациа ахантәаҩы Иунал Халавеи реиҧылара. Уаҟа ирзааҭгылан есышықәса арепатриациазы аҳәынҭқарратә еилакы еиҿнакаауа аҧхынтәи аҿартә лагер "Ахьышьҭрахь 2025" иадҳәалаз азҵаатәқәа. Ҳазҭоу ашықәс азы Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы иазҧхьагәаҭан иамоуп хетапкны ишьақәгылоу аҧхынтәи алагер амҩаҧгара. Кавказтәи акультуратә центрқәа Рфедерациа…

Сҭампыл ақалақь аҟны имҩаҧысит Фаина Матуаҧҳа авторс дызмоу адокәменталтә фильм "Сыхьҭашьуеит" ахҧатәи ахәҭа аӡыргара. Убри алагьы ихыркәшахеит зымҽхак ҭбааз аӡыргаратә проект. Афильм ахҧатәи ахәҭа хьӡыс иамоуп "Илабҿабахаз аҧхыӡ", уи акырӡа аҵанакуеит ҳҭоурыхи ҳкультуреи рыхьчареи рӡыргареи аусхк аҟны. Афильм азкуп 1992-1993 ш.ш. рзы Аҧсны Жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьраҟны бџьаршьҭыхла зҭоурыхтә ҧсадгьыл зыхьчоз хатәгәаҧхарала еибашьуаз аҧсуа диаспора ахаҭарнакцәа

Ҭырқәтәылатәи Ареспубликаҿы иҟоу Аҧсны ахаҭарнакраҟны имҩаҧысит Аҧснытәи аделагациеи, ахаҭарнакра анапхгареи, ҳџьынџьуааи злахәыз аилатәара. Уаҟа ирзааҭгылан аҧхынтәи аҿартә лагер "Ахьышьҭрахь" иадҳәалоу аиҿкааратә усқәа. Ирылацәажәан алагер алахәцәа шәҟәыла реиқәыршәара, иара убас етапла адкыларатә усқәа ицәырыргоз азҵаарақәа. Актәи аетап азгәаҭоуп ҧхынгәымза анҵәамҭа-нанҳәамза алагамҭазы, зынӡа иалахәу рхыҧхьаӡара 80-ҩык рҟынӡа инаӡоит. Урҭ рахьтә 40-ҩык Аҧсуа культуратә центрқәа рфедерациа аҟынтә, 40-ҩык Кавказтәи акультуратә центрқәа рфедерациа аҟынтә.…

Рашәарамза 22 рзы, Ҭырқәтәылатәи Ареспублика Сҭампыл ақалақь аҟны еиҿкаау Аҧсуа культуратә центрқәа рыбзоурала еиҿкаан акультуратә усмҩаҧгатә. Аконцерттә программа иалахэын Сҭампылтәи Аҧсуа культуратә центр еиҿнакааз ҳџьынџьуаа злахәу акәашаратә ансамбль "Ридада". Ҩсааҭк инареиҳаны ицоз аконцерттә программа акыр ихаҭәаан, уахь иаҵанакуан агәалаҟазаара бзиа узҭоз атеатралтә қәыргыламҭақәа. Ахәаҧшцәа рхыҧхьаӡараҿы иҟан арҭ амшқәа рзы усуратә визитла Ҭырқәтәылатәи Ареспублика иаҭааз Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахантәаҩы…

Арҭ амшқәа рзы Аҧснытәи аделегациа аусуратә ныҟәарақәа рҳәаақәа ирҭагӡаны Ҭырқәтәылатәи Ареспублика иаҭааит. Аделегациа аилазаараҟны иҟоуп: Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахантәаҩы иабжьгаҩ Вадим Ҳаразиа, аилак аиҿкаара-азинтә усбарҭа аиҳабы Аслан Сангәлиа. Аидеологиатә ҟазшьа шьаҭас измоу аусура аамҭа иалагӡаны иазгәаҭоуп Ҭырқәтәыла еиҿкаау аҧсуа культуратә хеидкылақәа рнапхгаҩцәеи арепатриациазы аҳәынҭқарратә еилакы ахаҭарнакцәеи реиҧылара. Ирылацәажәараны иҟоуп Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы имҩаҧнаго апроект "Ахьышьҭрахь 2025"…

Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахантәаҩы Баграт Боџьгәуа Афонд анапхгаҩ ҿыц аусзуцәа дыдирдырит. Аԥсны Аҳәынҭқарра аминистрцәа Реилазаара аиқәшаҳаҭрала Аԥсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы адҵала Михаил Валери-иԥа Габелиа Арепатриациатә Фонд анагӡаратә наԥхгаҩыс дҟаҵоуп.

Аҧсны Раҧхьатәи Ахада ифонд, О. Беигуаа ихьӡ зху аҳәаанырцәтәи аҧсуаа рҭоурых амузеи ҳамҭас ианаҭеит В. Арӡынба иҧсҭазаареи, иҭҵаарадырратә, иполитика-ҳәынҭқарратә усзуреи зныҧшуа ашәҟәқәа, альбомқәа, ақьаадҽыҭқәа. Аҳамҭақәа рхыҧхьаӡараҿы иҟоуп Аҧсны Раҧхьатәи Ахада иусутә уада аҟнытә аҟәардә. Арҭ зегьы уажәшьҭа, аҳәаанырцәтәи аҧсуаа рҭоурых азы експонатқәоуп. Иаарласны аҭааҩцәа дырбара иазырхиахоит. Иҭабуп ҳәа лаҳҳәоит Аҧсны Раҧхьатәи Ахада ифонд аиҳабы Светлана Ирадион-иҧҳа Џьергьениаҧҳа, убасгьы афонд аусзуҩцәа…

Иахьа, Гәылрыҧшь араион Дранда ақыҭан имҩаҧысит агәырӷьаратә усмҩаҧгатә. Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ацхыраарала еиҭарҿыцын ахәыәҷбаҳча "Ҟәараса". Ахәыҷбаҳча аартра иазкыз аофициалтә усмҩаҧгатә иалахәын арепатриациазы аҳәынҭқарратә еилакы анапхгара. Аҵак ду змоу ари ахҭыс акырӡа игәахәароуп аҭыҧантәи ауааҧсыра рзы, избанзар ахәыҷбаҳча ҳаамҭазтәи ахархәара иақәшәо иҟаҵоуп, ашколқәра иаҵанамкуа ахәыҷқәа аҵара дырҵареи рааӡареи рзы аҭагылазаашьа бзиа аҧнаҵоит.