Tarihçi-Kafkas bilimci, dilbilimci, yayıncı, şair, Türkiye'deki Abhaz diasporasının en parlak temsilcilerinden biri... Omar Beyguaa, 1 Temmuz 1901 tarihinde, Türkçe Efteni Hacılar diye adlandırılan, Abhazca söylenişi ile “Ашәы Ҳаџьы иқыҭа” köyünde doğdu.
Beyguaa Türkiye’de doğup büyümüş olmasına rağmen soyunun tarihini en ince ayrıntılarına kadar iyi bilmekteydi. Yayıncı, yazar Cuma Ahüba’ya verdiği röportajında şöyle anlatıyordu: “Benim babam Bayram’dı. Bayram’ın babası ise - Hasan. Hasan’ın babası - Mac. Mac’ın babası– Mamaguıl’ın (Omar Beyguaa’nın büyük, büyük babası) Şarmat ve Sataney adında iki kardeşi vardı.
Omar'ın dedesi Hasan, zorla sürülenlerin arasında 1877-1878 yıllarında, bugün Abjakua diye anılan, Samataa rıhu (Suhum dağı) arkasındaki köyünü terk etmek zorunda kaldı. Bugün, Beyguaa’nın küçük vatanı Abjakua köyü, Abhazya'nın Suhum bölgesinin bir parçası olarak kabul edilmekte. Omar Beyguaa, kendisine “Suhumlu Abhaz” denmesini severdi.
Suhum ve çevresinden sürülen binlerce Abhaz vatandaşı, deniz yoluyla Türk sahiline ulaştı ve Kefken denilen bir yerde indirildiler. Uzun yolculukta tüm gücü tükenen binlerce insan vardıkları yabancı topraklarda canlarını teslim ettiler. Sağ kalanlar arasında Omar’ın babası Bayram Beyguaa ve Şamha Mkıd diye tanınan dedesi bulunmaktaydı. Babası çok kısa bir zaman içerisinde evlenir ve farklı kaynaklara göre 1899 yılında Omar Beyguaa doğar. Omar’ın kendisi ise doğum tarihinin 1901 olduğunu belirtmektedir. Küçük Omar çocukluğundan beri keskin zekası ve dillere yatkınlığı ile diğer çocuklardan ayırt edilen birisidir.
Çocuğun dillere olan yeteneğini fark eden Adige General Raşid Effendi ve eşi Hasibe Çanba, Eski Osmanlı alfabesine dayanarak derlemeye çalıştıkları Abhaz alfabesi çalışmalarına, on iki yaşındaki Omar Beyguaa'yı da dahil ettiler. O günden itibaren Beyguaa, hayatı boyunca Abhazca, Abhaz folkloru ve tarihini araştırma ile uğraştı.
Omar Beyguaa 99 yaşında iken 2001 yılında hayata gözlerini ummuştur. Cenazesi, hayatını geçirdiği İstanbul da toprağa verilmiştir. 2013 yılında, Abhazya Geri Dönüş Komitesi önderliğinde, Omar Beyguaa’nın adını taşıyan yurtdışındaki vatandaşlar müzesi açılmıştır.
