1993 шықәса хәажәкырамза 23 рзы еиҿкаан аҳәынҭқарратә еилакы ҳџьынџьуаа рзы.

​

Аҧсны Аҳәынҭқарра аҿаҧхьа иқәкы хаданы иқәгылаз, иахьагьы иқәгылоу  аҧсуа-абаза диаспора аҳәаанырцә иҟоу реимадара арӷәӷәареи реиҿкаареи  арыцхраареи ауп, иара убас рыҧсадгьыл ахь ахьарҧшреи  рџьынџь ахь рырхынҳәреи.

​

Аҧсадгьыл ахь архынҳәразы Аҧсны Аҳәынҭқарратә еилакы қәкы хадас иамоуп  зыҧсадгьыл ахь ихынҳәыз ҳџьынџьуаа рыҧсадгьыл аҟны адаптациа  иахысаанӡа аҭагылазаашьа бзиа рыҭара.

​

Аҧсны Аҳәынҭқарра аконституциа азакәан «Арепатриант изы»  инақәыршәаны,  ҳара  ҳџьынџьуаа,  ҳабдуцәа,  урҭ  рабдуцәа

а-XIX-тәи ашәышықәса анҵәамҭазы изныкымкәан ахҵәара зықәшәаз, зыҧсадгьыл аанызмыжьыр ҟамлаз, рхыҧхьаӡара рацәаӡоуп. Урҭ рахьтә ихынҳәыз ҳџьынџьуаа рхаҭарнакцәа хәышықәса аҩныҵҟа арепатриант истатус  иаҵанакуеит.

​

Хәышықәса рыҩныҵҟа Аҧсадгьыл ахь архынҳәразы Аҧсны Аҳәынҭқарратә еилакы  ирыцхраауеит, ирырҭоит анхарҭа ҭыҧқәа, адгьылқәа, аусуразы аҭыҧқәа рыҧшаараҿы ирыцхраауеит, афинанстә цхыраарагьы ҟарҵоит, атәылауаҩра рырҭоит, аҵара зҵо рҵара ахәҧса рхахьы иргоит (ахәыҷбаҳчақәеи, ашколқәеи) иара убас иреиҳау аҵараиурҭа  иҭоу, зымч  ақәымхо  аҵара ахә ахшәаара  иналак-аалакны ирыцхраауеит. 1995ш. Аҧсадгьыл ахь архынҳәразы Аҧсны Аҳәынҭқарратә еилакы ҩ-хәҭакны аҽашеит: Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахадараҿы ҳџьынџьуааи ҳареи ҳаимадареи, иара убас адемографиатә фонди ҳәа.

​

1997 шықәсарзы ҩ-хәҭакны еиҟәыхыз еиҭах еидырҵеит.

Аҧсадгьы ахь архынҳәразы Аҧсны Аҳәынҭқарратә еилакы аҟны 1998 ш. иаҧҵан афонд (абиуџьет  иатәымз)

​

Еиуеиҧшым аамҭақәа рзы аҧсадгьыл ахь архынҳәразы Аҧсны Аҳәынҭқарратә еилакы анапхгара арҭон:

Ашәба Ныгәзар Нури-иҧа (1993-1995ш.)

Аҩӡба Фениа Михаил-иҧҳа (1995-1997ш.)

Допуа Гиви Хонел-иҧа (1997-2002,2003-2004ш.)

Шьынқәба Апполон Естат-иҧа (2002-2003ш.)

Мықәба Анзор Кока-иҧа (2005-2010ш.)

Адлеиба Зураб Қыбеи-иҧа (2010-2013ш.)

Џьопуа Хьрыҧс  Радион-иҧа (2013-2015ш.)

Ҳаразиа Вадим Никәала-иҧа (2015-2017ш.)

Дбар Беслан Андреи-иҧа  (2017-2020ш.)

​

Лаҵарамза 21 Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада Аслан Бжьаниа иусҧҟа ала Ҳаразиа Вадим Никәала-иҧа Аҧсадгьыл ахь архынҳәразы Аҧсны Аҳәынҭқарратә еилакы ахантәаҩыс дарҭоит.

Аҧсадгьыл ахь архынҳәра иадҳәалоу азҵаарақәа рфинанстә ҭагылазаашьа хьыҧшны иҟамларц азы «Аҧсадгьыл ахь ихынҳәыз рконституциатә закәан» инақәыршәаны, Аҧсны аминистрцәа реилазаара ахантәаҩы Багаҧшь С.У. иқәҵарала иун 5, 1998 шықәсазы Аҧсадгьыл ахь архынҳәразы Аҳәынҭқарратә  фонд заҧҵаз. Афонд, Аҧсадгьыл ахь архынҳәразы Аҳәынҭқарратә еилакы анапаҵаҟа иҟоуп.

Афонд финанстә хыҵхырҭас иамоу Аҧсны аҩныҵҟа аус зуа зегьы руалафахәы аҟынтәи 2% иахырҧхьаӡало ауп. Иара убас, аус аҵакы гәаҭаны, агәыҳалалра аазырҧшуа рфинанстә цхыраарагьы аднакылоит.

Афонд аҿаҧхьа дҵа хаданы иқәгылоуп: закәанла иазыҧҵәоу аҧарақәа реингалара. Аҧарақәа ииашаны афонд ахыҧхьаӡалара ахылаҧшра.

Аҳәынҭқарратә еилакы аӡбарала иазгәаҭоу абиуджет ахәҭаҷқәа инарықәыршәаны, ахарџьқәа ршәара уҳәа убас иҵегьы.

Зыҧсадгьыл ахь ихынҳәыз ҳџьынџьуаа зегь раҧхьаӡа нхарҭа ҭыҧла еиқәыршәатәуп. Афонд анаҧҵаз инаркны иахьа уажәраанӡа ҩни-уаҭахи иара ахарџь ала иаахәоуп. Иара убас еиҧмырҟьаӡакәан иахьа уажәраанӡа хәыда-ҧсада Аҳәынҭқарратә хеилак иарҭаз егьырҭ аҩнқәеи ауаҭахқәеи реиҭашьақәыргыларатә усурақәа цоит. Аҳәынҭқарратә хеилак ақәҵарала, ацхыраара зҭаху арепатриантцәа финансла еиқәдыршәоит.

Анхара инаркны, Аҧсны аҩныҵҟа рҵара аҵара, рыхәышәтәра уҳәа ирацәоуп изхаҵгыло аусқәа.

Зыҧсадгьыл ахь ихынҳәыз ҳџьынџьуаа, ҳауаажәлар ишахәҭоу ирылагыларц азы алшарақәа ахьынӡамоу адгылара ҟанаҵоит.

Аҧсны Аҳәынҭқарра Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аминистрра Афонд аиҳабы Чамагуа Енвер Витали-иҧа

Аҭел: +7(840) 226-28-58

E-mail: