Аҧсны Аҳәынҭқарра, ақ.Аҟәа Сахаров имҩа, №33
+7840 226 - 28 - 58
info@repatriatera.org
Нанҳәа мза 9 рзы, Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба дырҧылеит Аҧсны зыҧсшьарамшқәа мҩасуа Ҭырқәтәылантәи иааз ҳџьынџьуаа
20 Нанҳәа 2025
Нанҳәа мза 9 рзы, Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба дырҧылеит Аҧсны зыҧсшьарамшқәа мҩасуа Ҭырқәтәылантәи иааз ҳџьынџьуаа. Аҧхынтәи аҿар рлагер «Ахьышьҭрахь» апроект ҳәаақәҵоуп Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы абзоурала.
Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада иазгәеиҭеит ас еиҧш иҟоу апроект аҵак ду шамоу ҳаимадара арӷәӷәара аус аҟны, иара убас аҿар рыҧсадгьыл абзиабареи апатриотизмреи рылааӡараҟны акыр ишыцхыраагӡоу.
«Аҧсуа дахьыҟазаалакгьы идыруазароуп ҭоурыхтә ҧсадгьыл заҵәык шимоу, Аҧсны еснагь ишизыҧшу, иабацәа рабацәа рыдгьыл гәыблыла дшаднакыло»,- иҳәеит Б. Гәынба.
Иазгәаҭатәуп, ҳазҭоу ашықәс азы арограмма хетапкны ишышьақәгылоу, актәи аетап иалахәын 80-ҩык аҿар Ҭырқәтәылантәи, аҩбатәи - 70-ҩык Нхыҵ - Кавказынтәи , ахҧатәи агәыҧ - ҩаҧхьа Ҭырқәтәылантәи иаауа ҳдиаспора.
Абызшәақәеи арҵаратә инновациақәеи рметодикатә центр "Аӡыхь", ҳџьынџьуаа рзы еиҿнакааит аҧсуа бызшәазы иаарту ахәмарратә урок.
20 Нанҳәа 2025
Абызшәақәеи арҵаратә инновациақәеи рметодикатә центр "Аӡыхь", ҳџьынџьуаа рзы еиҿнакааит аҧсуа бызшәазы иаарту ахәмарратә урок. Абар, уажәшьҭа шықәсқәак ҵуеит Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилаки зыӡбахә ҳәоу ацентри аҧсуа бызшәа ирласны аҵаразы апрограммақәа аус рыдырулоижьҭеи. Арҵаратә процесс мҩасуеит онлаин аформат еиҧш, офлаин аформат алагьы. Апрограмма иаанарҧшуа алҵшәа аҩаӡара ҳаракуп, уи ус шакәу зҳәо аҿырҧшқәа рацәоуп.
Ҭырқәтәылантәи зҭоурыхтә ҧсадгьыл аҟны зыҧсшьарамшқәа зхызго ҳџьынџьуаа Очамчыра араион иаҭааит
20 Нанҳәа 2025
Ҭырқәтәылантәи зҭоурыхтә ҧсадгьыл аҟны зыҧсшьарамшқәа зхызго ҳџьынџьуаа Очамчыра араион иаҭааит. Аҿар рлагер «Ахьышьҭрахь» алахәцәа ашәҭқәа шьҭарҵеит Аҧсны Жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьраҟны иҭахаз аибашьцәа рбаҟа амҵан. Р. А. Ҵәыџьба ихьӡ зху акультура Аҩны аҟны асасцәа рзы еиҿкаан аконцерт. Алагер ҳәаақәнаҵоит Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы.
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахыбраҟны имҩаҧысит Ҭырқәтәыла еиҿкаау Кавказтәи акультуратә центрқәа Рфедерациеи, Аҧсуа культуратә центрқәа Рфедерациеи рнапхгара реиҧылара. Аҩеиҿкаарак рхаҭарнакцәа, арепатриациазы аҳәынҭқарратә еилакы аиҳабыреи аусзуцәеи иҭабуп ҳәа рарҳәеит иаадырҧшуа ахаҵгыларазы, иара убас гәаларшәагас аҳамҭақәа еимырдеит.
Аҧхынтәи аҿар рлагер "Ахьышьҭрахь" алахәцәа Аҧсны рыҟазаара хәы змам акакәны иахәаҧшуеит, аҵак ду змоу апроект аусура ахә ҳаракны иршьоит.
Ҭырқәтәылантәи зҭруоыхтә ҧсадгьыл аҟны зыҧсшьарамшқәа зхызго аҿар рлагер "Ахьышьҭрахь" алахәцәа, иахьа, ақалақь фырхаҵа - Гәдоуҭа иаҭааит. Ашәҭқәа шьҭарҵеит Аҧсадгьыл ахьчаҩцәеи Лаҭатәи ахлымӡаах иалаӡыз рыхьӡала иргылоу абаҟақәа рымҵан. Анаҩс, С. П. Дбар ихьӡ зху Аџьынџьтәылатә еибашьра аҳәынҭқарратә музеи ахь инеит. Уатәи рныҟәарақәа рҟны дара алшара рыман амузеи злашьақәгылоу еиуеиҧшым аҟәшақәа рбара, урҭ рхыҧхьаӡараҟны иҟан 2023 ш. рзы амҳаџьырқәа рыхьӡвла иаартыз азал. Амузеи аҭааҩцәа лабҿаба ирбеит Ҭырқәтәылантәи, Шьамтәылантәи, Иорданиантәи Аҧсадгьыл зыхьчоз ҳџьынџьуаа рфотосахьақәа, рысалам шәҟәқәа, хаҭалатәи рышәҵатәқәа. Акультурктә хан аҟны ҳџьынџьуаа ирзеиҿкаан аконцерт.
Иара убас, иахьа, аҿар Лыхны ашҭахь имҩахыҵит, жәытә-натә аахыс ҳажәлар рҭоурыхтә лахьынҵа ахьырыӡбоз, еиуеиҧшым агәырӷьаратә ҟазшьа змоу ауснагӡатәқәа ахьымҩаҧырго аҭыҧ џьашьахәыс ирыдыркылеит. Алагер иалахәу аҿар, Мгәыӡырхәа ақыҭан аетнографиатә парк "Аҧсны" иаҭааит. Апрограмма ахықәкы хада - аҧсуаа рҭоурых, ркультура, рыбзазара инҭырҳәыцааны аилкаара.
Аҧхынтәи аҿар рлагер "Ахьышьҭрахь" алахәцәа аҭааит аӡиа Риҵа
20 Нанҳәа 2025
Аҧхынтәи аҿар рлагер "Ахьышьҭрахь" алахәцәа аҭааит аӡиа Риҵа, уи акәша-мыкәша иҟоу аҭыҧ ҧшӡарақәа. Ҭырқәтәылантәи зҭоурыхтә ҧсадгьыл аҟны зыҧсы зшьо ҳџьынџьуаа рхыҧхьаӡара 80-ҩык рҟынӡа инаӡоит. Урҭ ара рыҟазаара иалагӡаны Аҧсны мрагыларатәи мраҭашәаратәи ахәҭақәа ирҭаауеит, рыжәлантәқәеи дареи еибабоит, ргәалаҟазаара шҭызхуа, арлахҿыхратә ҟазшьа змоу ауснагӡатәқәа ирылахәхоит.
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы еиҿнакааз аҧхынтәи аҿар рлагер «Ахьышьҭрахь» алахәцәа, иахьа, Аҟәа ақалақь иаҭааит
20 Нанҳәа 2025
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы еиҿнакааз аҧхынтәи аҿар рлагер «Ахьышьҭрахь» алахәцәа, иахьа, Аҟәа ақалақь Ахьӡ-аҧша апарк аҟны ҳаибашьцәа рҳаҭгәын аҟны ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵеит, иара убас Амшын Еиқәа аҧшаҳәаҟны амҳаџьырқәа рыхьӡала игылоу абаҟа иаҭааит. Анаҩс, Ешыра ақыҭан Аҧсны Аҳәынҭқарра Раҧхьатәи Ахада Владислав Арӡынба имемориал аҟны ашәҭқәа шьҭарҵеит. Анаҩс, агәыҧ алахәцәа аҭааит Аҧснытәи аҳәынҭқарратә музеи, иара убас аботаникатә баҳча. Ҳџьынџьуаа зҭааз аҭыҧқәа зегьы рыҧшӡара акыр ихнахит.
Нанҳәамза 1 азы, Аҧснынтә Ҭырқәтәылатәи Ареспублика иаҭааит Кавказ акультуратә центрқәа Рфедерациа еиҿнакааз, Кавказ ажәларқәа ретнокультуратә фестиваль алахәцәа гәыҧҩык.
Иахьа, алагер алахәцәа Сҭампылынтәи рымҩа хоуп Диузџьеҟа. Апрограмма аҳәаақәа ирҭагӡаны иазгәаҭоуп амилаҭбжьаратә еизыҟазаашьақәа зырӷәӷәо, иара убас Кавказ ажәларқәа ркультуреи рбызшәеи ахьчара иацхраауа еиуеиҧшым ауснагӡатәқәа.
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы аҧшьгарала, есышықәса Ҭырқәтәылантәи, Иорданиантәи, Ливанынтәи, иара убас Нхыҵ-Кавказынтәи Аҧсныҟа ҧсшьара иаауеит аҧхынтәи аҿар рлагер "Ахьышьҭрахь" иалахәу ҳџьынџьуаа. Алагер раҧхьатәи агәыҧ Аҧсныҟа иааит нанҳәамза 1 азы.
Апроект хықәкыс иамоуп аҳәаанырцә инхо ҳдиаспореи ҳареи ҳаимадара арӷәӷәара, рҭоурыхтә ҧсадгьыл разхьарҧшра, агәыбылра абжьаҵара. Ҳџьынџьуаа ара рыҟазаара иалагӡаны алшара рымоуп Аҧсны аҭоурых, ҳмилаҭтә культура, ҳдоуҳатә беиарақәа рҭынха, аҧсуа жәлар рыбзазара уҳәа ҳҵас-ҳқьабзқәа лабҿаба рбара, рыжәлантәқәеи дареи реиқәшәара, реибадырра. Ҳашьцәа, бзиала шәаабеит шәыҧсадгьыл аҟны! Шәыҧсшьарамшқәа хирла имҩаҧыжәгааит!' Мҩамш!
Диузџьетәи аҳәынҭқарратә университет аҟазареи аҭҵаарадыррақәеи рфакульет аҧсуа бызшәеи алитературеи рыәша астудентцәа ақалақь-фырхаҵа Гәдоуҭа иаҭааит. Аделегациа алахәцәа рныҟәарақәа ирылагӡаны ашәҭқәа шьҭарҵеит амемориалқәа рҟны, Аҧсны Аџьынџьтәылатә еибашьраҟны иҭахаз ҳдиаспора ахаҭарнакцәа ргәаладыршәеит, рҳаҭгәынқәа ирҭааит, иара убас Лаҭатәи атрагедиа иалаӡыз рыхьӡала игылоу абаҟахьы инеит. Анаҩс, ҳџьынџьуаа рзы еиҿкаан С. Дбар ихьӡ зху Аџьынџьтәылатә еибашьраҟны иҭахаз рыхьӡала иргылоу аҳәынҭқарратә музеи ахь аныҟәарақәа. Урҭ рхыҧхьаӡараҟны иҟан амҳаџьырра аамҭа иазку азал. Астудентцәа архивтә материалқәа маҷымкәа ирбеит - асаламшәҟәқәа, афотосахьақәа, ашәҟәқәа, Ҭырқәтәыла, Шьамтәыла, Иорданиа еиуаз ҳџьынџьуаа рхатәы маҭәақәа.
Аделегациа алшара рыман ҳажәлар рлахьынҵа ахьырыӡбоз, еиуеиҧшым ахырхарҭақәа рыла аҭоурыхтә хҭысқәа ахьымҩаҧысуа Лыхнашҭа абара. Убри анаҩс, Мгәыӡырхәа ақыҭан ҳџьынџьуаа аетнопрак "Аҧсны" иаҭааит, ирбаз-ираҳаз акыр ихнахит.
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы иҭабуп ҳәа ларҳәоит С. П. Дбар ихьӡ зху Аџьынџьтәылатә еибашьраҟны иҭахаз аибашьцәа рмузеи аиҳабы Гәгәыца Џьыкырҧҳа, лымкаала иаалырҧшыз адкылареи аҧхарра зцыз аиҧылареи рзы.
More...
Иахьа, Ҭырқәтәылантәи Аҧсны иааны иҟоу Диузџьетәи аҳәынҭқарратә университет аҧсуа бызшәеи алитературеи аҟәша астудентцәеи арҵаҩцәеи Аҟәа ақ. Ахьӡ-аҧша апарк аҟны ҳаибашьцәа рҳаҭгәынқәа рҟны ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵеит, иара убас, Алада Ешыра Аҧсны Аҳәынҭқарра раҧхьатәи Ахада Владислав Арӡынба иҳаҭгәын иаҭааит. Ҳџьынџьуаа рҭоурыхтә ҧсадгьыл аҟны иҟазаауеит нанҳәамза ҩбанӡа.
Астудентцәа рныҟәарақәа аҳәаақәа ирҭагӡаны ирбеит В. Арӡынба ихьӡ зху аибашьцәа рмузеи аекспозициақәа, иара убас, Д. Гәлиа ихьӡ зху амузеи аҟны ирбаз-ираҳаз акыр ихнахит, О. Беигәаа ихьӡ зху аҧсуа диаспора рҭоурыхтә музеи аҟны еилыркааз рацәоуп.
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахаҭарнакцәа иҭабуп ҳәа рарҳәоит Аҧснытәи аҳәынҭқарратә музеи аиҳабы Аркади Џьапуа, В.Арӡынба ихьӡ зху аибашьцәа рмузеи аиҳабы Мзиа Беиа, Д. Гәлиа ихьӡ зху амузеи аиҳабы Светлана Қорсаиаҧҳа, О. Беигәаа ихьӡ зху амузеи аиҳабы Дмитри Габалиа, иара убас амузеиқәа русзуцәа.
Иара убас Ҭырқәтәылантәи иааз ҳџьынџьуаа рделегациа ахаҭарнакцәа рыдыркылеит Аҧснытәи аҳәынҭқарратә университет аректор, апрофессор Алеко Гәарамиеи, Аҧснытәи аҭҵаарадыррақәа ракадемиа Апрезидент Зураб Џьапуеи. Аиҧылараҟны иазгәаҭан Диузџьетәи аҳәынҭқарратә университет аҟны иаартхаз аҧсуа бызшәеи алитературеи рҵаразы аҟәша даара ишшьаҿа бзиоу ҳхатәы бызшәа аиқәырхаразы, ҳкультуреи ҳҭоурыхи аӡыргаразы, еизҳауа абиҧарақәа рымадаразы. Иазгәаҭан, ҳашьцәа рҭоурыхтә ҧсадгьыл ахь рыхынҳәра ҳҳәынҭқарреи ҳауаажәларреи еснагь ишазыҧшу, ҳаимадара аҳәаақәа есааира ишырҭбаалатәу. Аделегациа алахәцәа рныҟәарақәа ҳәаақәырҵон аиҿкаара-зинхьчаратә усбарҭа аиҳабы Аслан Сангәлиеи, ҳџьынџьуааи ҳареи ҳаимадаразы аусбарҭа аиҳабы Инал Хәытабеи.
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы анапхгара аҭабуп ҳәа рарҳәоит Аҧснытәи аҳәынҭқарратә университет аректор Алеко Гәарамиеи, Аҧснытәи аҭҵаарадырратә Академиа Апрезидент Зураб Џьапуеи имҩаҧыргаз аҧхарра зҵаз аиҧыларазы. Ас еиҧш иҟоу адкыларақәа, ҳәарада ҳџьынџьуаа акыр ргәы шьҭнахуеит, рнапы злаку аусқәа рынагӡараҟны агәаҳәара рнаҭоит, ҷыдала аҧсуа бызшәеи алитературеи рҵареи рыхьчареи ахырхарҭала.
Иахьа, Аҧсны аҳәынҭқарра Ахада Гәынба Бадра идикылеит Диузџьетәи аҳәынҭқарратә университет аҟазареи аҭҵаарадырреи рфакульет "Кавказ абызшәақәеи акультуреи" рыҟәша астудентцәеи арҵаҩцәеи. Аиҧылара иалахәын аҟәша аиҳабы Феҳми Ӡыба, амаӡаныҟәгаҩ Али Агрба, Аҧсуа Федерациа уаанӡатәи ахантәаҩы Аҭанур Аҟәысба, Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахантәаҩы Боџьгәуа Баграт, аилак аиҿкаара-зинхьчаратә усбарҭа анапхгаҩы Аслан Сангәлиа, ҳџьынџьуааи ҳареи ҳаимадарақәа рзы аусбарҭа аиҳабы Инал Хәытаба.
Аиҧылара аартуа, аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба иазгәеиҭеит, ҳџьынџьуаа рҭоурыхтә ҧсадгьыл ахь рыхынҳәра иамоу аҵакы, аҳәаанырцә инхо аҧсуаа рхатәы бызшәа, ркультура, рҭоурых, рҵас-рқьабз аиқәырхаразы имҩаҧырго аҽазышәарақәа рыҩаӡара шаҳараку. Аиҧылара даара аҧхарратә ҟазшьа аҭаны имҩаҧысит, Ахадеи ҳџьынџьуааи гәаартыла еицәажәеит, хырхарҭа рацәала азҵаарақәа ирзааҭгылеит.
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахыбраҟны имҩаҧысит Ҭырқәтәылантәи Аҧсны иааны иҟоу ҳџьынџьуаа злахәыз аиҧылара
28 Ԥхынгәы 2025
Аҧсадгьыл ахь ахынҳәразы аҳәынҭқарратә еилакы ахыбраҟны имҩаҧысит Ҭырқәтәылантәи Аҧсны иааны иҟоу ҳџьынџьуаа злахәыз аиҧылара. Аилак ахантәаҩы Баграт Боџьгәуа иазгәеиҭеит, аҳәаанырцәынтәи зҭоурыхтә ҧсадгьыл иаҭааз ҳашьцәа ара рыҟазаара иамоу аҵакы. Ирылацәажәеит арепатриациа иадҳәалаз азҵаарақәа, ҳаимадара арҿиара аусқәа. Аиҧылара аҳәаақәа ирҭагӡаны, аделегациа аиҳабы Феҳми Ӡыба (Алҭын) ҳамҭас ианаршьеит асахьаҭыхҩы Гарри Дочиа иусумҭа. Иара убас, аделегациа алахәцәа аилак анапхгара гәаларшәагас аҳамҭақәа рырҭеит. Ишәгәалаҳаршәоит, арҭ амшқәа рзы Аҧсны рыҧсшьарамшқәа шырхырго Диузџьетәи аҳәынҭқарратә университет аҟазара афакультет аҧсуа бызшәеи алитературеи рыҟәша астудентцәа, иара убас рҭаацәа.